Ableizm w pracy, czyli dyskryminacja ze względu na niepełnosprawność

Dyskryminacja jest poważnym zjawiskiem, które wciąż jest obecne na polskim rynku pracy. Mimo walki z uprzedzeniami i stereotypami jej ofiar wciąż przybywa. Sferą, w której nietolerancja istnieje niezmiennie, jest miejsce pracy. Z problemem nierównego traktowania w firmach mierzą się zwłaszcza osoby z niepełnosprawnościami.

Zjawisko ableizmu oznacza stygmatyzację i wrogość oraz zachowania zmierzające do nierównego traktowania osób z niepełnosprawnościami. Nietolerancja może przybierać różne formy jak odmowa przyjęcia do pracy, szkoły lub też agresja słowna czy fizyczna.

W ostatnich latach zauważalny jest także wzrost przypadków cyberbullyingu, czyli prześladowania osób głównie w Internecie oraz za pośrednictwem telefonu.

Sytuacja związana z dyskryminacją może dotyczyć także propozycji zawodowych, które nie odpowiadają możliwościom fizycznym osób z niepełnosprawnościami. Z ableizmem będziemy też mieć do czynienia, w przypadku niedostosowania miejsca pracy do potrzeb osoby z niepełnosprawnością.

Z pojęciem tym spotykają się też osoby, które ze względu na swoją niepełnosprawność są pomijane podczas rozmów o pracę bądź już w trakcie zatrudnienia – gdy przydzielane są zadania lub przyznawana premia – mimo posiadania podobnej wiedzy i kompetencji co pełnosprawni pracownicy.

Ableizm przejawia się też w sposobie wypowiadania się na temat osoby z niepełnosprawnością – np. Gdy jest ona nazywana kaleką czy inwalidą.

Inny przejaw nietolerancji może wiązać się z profitami wynikającymi z zatrudnia pracowników

z orzeczonym stopniem niepełnosprawności. Zdarza się, że pracodawcy nie wykorzystują otrzymanych dofinansowań do wynagrodzeń na potrzeby pracowników z niepełnosprawnościami.

Jak przeciwdziałać dyskryminacji?

Główną przeszkodą w eliminacji uprzedzeń i dyskryminacji jest milczenie i przyzwolenie na nie, dlatego w sytuacjach, w których mają one miejsce, wskazane są zachowania asertywne. Gdy potrafimy wyrażać nasze potrzeby i wyznaczać granice, komunikujemy osobie, która nas dyskryminuje, że jej zachowanie jest niestosowne i nieakceptowane przez nas. Czasem to wystarczy, aby ją powstrzymać.

W przypadku spotkania się z dyskryminacją w pracy warto powiadomić o niej odpowiednie osoby

w firmie np.: swojego przełożonego lub inną osobę zarządzającą. Jeśli rozmowa i zgłoszenie problemu nie pomogą, a wręcz nasilą istniejący problem, należy rozważyć powiadomienie odpowiedniej instytucji.

Pracownik, wobec którego pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w miejscu pracy, ma prawo do odszkodowania w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę.

O przyznanym odszkodowaniu decyduje Sąd Pracy.

Ponadto skorzystanie przez osobę zatrudnioną z uprawnień przysługujących jej z powodu naruszenia zasady równego traktowania w pracy nie może być podstawą do żadnych negatywnych konsekwencji wobec niej, w tym przyczyniać się do rozwiązania z nią umowy o pracę.